Noordkaap

De Noordkaap is in 1949 gebouwd in Hardinxveld op de scheepswerf DAMEN en heette toen MARIE. Het schip werd gebouwd om dienst te doen als sleepboot voor een sleepschip.

Sleepschepen worden niet meer of nauwelijks nog gebruikt, het waren binnenvaart schepen zonder motor die werden voortgesleept door een sleepboot.

Soms zie je dergelijke schepen nog varen, maar tegenwoordig is daar een motor in gezet. Je kan deze schepen herkennen aan het grote roerblad. Dat grote roer hadden ze nodig om te kunnen sturen. Normaal komt er druk op het roer doordat de schroef er water tegenaan drukt. Hierdoor luistert het schip als er gestuurd wordt. Een sleepschip had geen schroef en daarom was er een groter roer nodig om het toch te laten sturen. Kijk maar naar een zeilboot, die heeft in verhouding ook een groter roer dan een motorboot.

Maar weer even terug naar de Noordkaap.

De Noordkaap werd dus gebouwd om een sleepschip te slepen. Dit sleepschip werd gebruikt om grint te varen wat werd gewonnen in grindputten langs de grote rivieren. Het schip woog met lading ongeveer 600 ton, dat is 600.000 kilo. De Noordkaap sleepte dit schip tegen de stroom in de rivier de Waal op om vervolgens de Maas op te gaan richting Limburg.

De eerste eigenaar is bij de doop van de Noordkaap geweest bij de zeeverkenners en hij wist mij te vertellen dat hij soms ook nog een sleepschip van een vriend van hun meenam die ook nog eens 400 ton woog. Dan sleepte de Noordkaap dus 1000 ton achter zich aan.

Wat de Noordkaap op dit moment nog heel bijzonder maakt, is dat de motor, de keerkoppeling en de schroef nog steeds origineel zijn en dus al draaien vanaf 1949.

De motor is een Caterpillar D8800, 4 cilinder lijnmotor van 88 PK en de keerkoppeling is een Esco Twindisk slipkoppeling. De schroef is een sleepschroef met een diameter van 90 cm.

Dit alles zorgt er voor dat het een voor die tijd enorm sterke binnensleper was en voor ons nu nog is.

De Noordkaap heeft ook nog dienst gedaan bij een bergingsbedrijf op de Waddenzee. Om duikers te kunnen meenemen is toen de opbouw een klein stukje verlengd en is de sleepbeting vervangen door een sleepbolder die meer naar achteren kwam.

Hierna heeft de Noordkaap weer een tijdje dienst gedaan als beroepssleper op de rivieren.

Later is de Noordkaap in particuliere handen gekomen en is de opbouw verder naar achteren verlengd naar wat het nu is. Aan de achterzijde van de opbouw is een sleepbeting geplaatst die daar eigenlijk voor de sier zit en niet echt meer te gebruiken is om zwaar te slepen.

Van deze eigenaar hebben wij de Noordkaap over genomen. Het schip koste ons eigenlijk teveel geld, maar omdat de eigenaar, Douwe van Veen, het heel erg leuk vond dat de Noordkaap deze bestemming kon krijgen, heeft hij flink wat van de prijs afgedaan zodat wij hem konden kopen.

Tijdens deze onderhandelingen waren er andere kopers geïnteresseerd en deze boden aanzienlijk meer dan wij, maar Douwe wilde daar niks van weten en wilde dat wij het schip konden kopen.

Wij hebben dan ook nog steeds regelmatig contact met Douwe en zijn vrouw en als zij in de zomer de mogelijkheid hebben komen ze even langs om weer even naar hun oude schip te kunnen kijken en met ons te praten.

En nu zijn wij dan de trotse bezitters van de Noordkaap en gebruiken hem weer voor waar hij voor gemaakt is, namelijk het slepen van onze lelievletten richting zomerkamp en wedstrijden. Ook wordt hij tijdens wedstrijden en onze eigen opkomsten vaak als rescue schip gebruikt.

Nog even terug over de motor.

De Caterpillar D8800 wordt al lang niet meer gemaakt en in Nederland zijn er nog maar 3 van deze motoren bekend die nog draaien. Deze motor had een vaste benzine startmotor aan de linkerzijde van de motor. Deze benzine startmotor zit er op de Noordkaap nog steeds en van de 3 motoren is dit de enige die het nog steeds doet.

Inmiddels kunnen we ook elektrisch starten, maar als de buiten temperatuur onder de 12ºC is, lukt dat bijna niet omdat we dan zoveel stroom nodig hebben dat de accu's dat niet meer aankunnen. Dan gebruiken we nog steeds de benzine startmotor om te starten. Dit geeft echter wel een enorme herrie.

Maar wij kunnen dus in principe altijd starten, ook als de accu's leeg zijn.

Omdat dit zo bijzonder is heeft de firma Pon Power, die Caterpillar motoren leveren, ons toegezegd ons te helpen als er problemen met de motor ontstaan.

Dit houdt voor ons in dat we kleine reparaties en onderhoud zelf doen, maar als er een grote reparatie nodig zou zijn dan doet Pon Power dit voor ons en dan nog gratis ook.

Wij zijn ook in het bezit van de hele geschiedenis van de Noordkaap, wij hebben namelijk alle onderhoudsrapporten van Caterpillar vanaf 1949.

Als iemand hierin is geïnteresseerd kan dat worden ingezien.

Wil Fröger